تحلیل اجتماعی خشونت شوهران علیه زنان: مدلی نظری و آزمونی تجربی

امروزه، خشونت شوهران علیه زنان تبدیل به مسئله‌ای فراگیر شده است که مرزهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی را درنوردیده است. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی عوامل اجتماعی مؤثر بر خشونت شوهران علیه زنان در شهر تهران بوده ‌است. برای نیل به این منظور از روش تحقیق پیمایشی و ابزار پرسش‌نامه در جمع‌آوری اطلاعات بهره گرفته شده است که روایی ابزار سنجش متغیر وابسته (91/0=&alpha) و اعتبار آن از طریق اعتبار سازه و اعتبار محتوا تأیید شده‌ است. جمعیت تحقیق را کلیه زنان 15-45 ساله متأهل ساکن منطقه 4 شهر تهران تشکیل داده‌اند که در مجموع 400 نفر از این زنان به روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای بررسی خشونت شوهران علیه زنان، از چهارچوب نظری دربرگیرنده نظریات پدرسالاری، یادگیری اجتماعی و منابع استفاده شده است و متغیرهای مستقل مدل تحلیلی که در پی تبیین متغیر وابسته (خشونت شوهران علیه زنان) بوده‌اند، شامل منابع حمایتی اجتماعی، پذیرش نقش‌های جنسیتی، قدرت زن در ساختار خانواده، خشونت‌پذیری، خشونت در خانواده خاستگاه و پایگاه اجتماعی- اقتصادی نسبی زوجین بوده‌است. بر اساس تحلیل داده‌های تحقیق، از میان شش متغیر مستقل، متغیر قدرت زن در ساختار خانواده با ضریب تأثیر رگرسیونی (43/0- =&beta)، مهمترین تبیین‌کننده خشونت شوهران علیه زنان بوده و متغیرهای خشونت در خانواده خاستگاه، خشونت‌پذیری، منابع حمایتی اجتماعی، پذیرش نقش‌های جنسیتی و پایگاه اجتماعی - اقتصادی نسبی زوجین از لحاظ تبیین متغیر وابسته، به ترتیب، در رتبه‌های بعدی قرار داشته‌اند.